Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου “Snapshots from the Borders – Εμπειρίες (στιγμιότυπα) από τα σύνορα” στο οποίο συμμετέχει ο Δήμος Αγίου Αθανασίου ως Εταίρος, υλοποιήθηκε ενημερωτική συνάντηση στην πόλη Ostersund της Σουηδίας, με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και καλών πρακτικών μεταξύ τοπικών και εθελοντικών φορέων από την Κύπρο σε θέματα μετανάστευσης.
Μεταναστευτική Στρατηγική
Με τη μεγάλη έλευση μεταναστών το 2015 (περισσότερων από 162.000) η Σουηδία έθεσε ως προτεραιότητα τη διαμόρφωση μιας βιώσιμης μεταναστευτικής πολιτικής που αφενός να διασφαλίζει το δικαίωμα ασύλου και να διευκολύνει, στο πλαίσιο μιας ορθολογιστικής στρατηγικής, τη νόμιμη μετανάστευση συμπεριλαμβανομένου της διασυνοριακής κινητικότητας και την προώθηση της μετανάστευσης για λόγους εργασίας σε συνάρτηση με τη ζήτηση. Αφετέρου δε, η πολιτική αυτή θα πρέπει να αξιοποιεί και να λαμβάνει υπόψη τις αναπτυξιακές επιπτώσεις της μετανάστευσης σε εθνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Ωστόσο, σε μια προσπάθεια μείωσης του αριθμού των μεταναστευτικών αφίξεων, η Σουηδία έχει εισάγει προσωρινό έλεγχο των συνόρων της με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς δεν επιτεύχθηκε η ευρωπαϊκή συμφωνία για έναν αναλογικό καταμερισμό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Με βάση την πιο πάνω πολιτική, οι αιτούντες άσυλο που ξεπερνούν τον προκαθορισμένο ετήσιο αριθμό δεν γίνονται αποδεκτοί, με εξαίρεση τα ασυνόδευτα παιδιά τα περισσότερα εκ των οποίων λαμβάνουν άδεια παραμονής, ενώ όσα διαπιστωθεί ότι δεν συντρέχουν συνθήκες παροχής διεθνούς προστασίας επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους.
Στιγμιότυπα από τη Σουηδία
- Η εθνική πολιτική δεν ακολουθείται απαραίτητα από την τοπική διακυβέρνηση χωρίς να αυτό να σημαίνει παρακοή των κεντρικών κατευθύνσεων. Πολλές περιοχές με την παράθεση λογικών επιχειρημάτων και με βάση τις ανάγκες τους επιθυμούν να αυξήσουν τον πληθυσμό τους και ως εκ τούτου είναι διατεθειμένες να υποδεχθούν μεγάλο αριθμό μεταναστών.
- Με διεξοδική έρευνα στην αγορά εργασίας πολλές μελέτες συνδιαμορφώνουν τον αριθμό των μεταναστών που μπορεί να δεχθεί η κάθε τοπική αυτοδιοίκηση για την κάλυψη των εργασιακών αναγκών σε διάφορους τομείς αναλόγως της ζήτησης, πέρα από τις κατευθύνσεις της εθνικής στρατηγικής.
- Κάθε ανεπτυγμένο κράτος έχει την υποχρέωση να υποδέχεται άτομα που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, λαμβάνοντας υπόψη και τους στόχους υλοποίησης της ατζέντας του 2030 για μια παγκόσμια βιώσιμη ανάπτυξη.
- Η Πολιτεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση θεωρούν ότι η προσφορά ενός καλού επίπεδου ζωής και η αίσθηση ασφάλειας και αποδοχής σε όλους τους κατοίκους θα επιφέρει αίσθημα ανταπόδοσης στην κοινωνία υποδοχής.
- Μια πλειάδα προγραμμάτων προσφέρεται από εθελοντικές οργανώσεις, οργανωμένα σύνολα, άτυπες ομάδες για την κατανόηση των υποχρεώσεων, των δικαιωμάτων αλλά και τον άγραφο νόμο της καθημερινότητας και συνύπαρξης των ανθρώπων.
- Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι συντονιστικός και πριμοδοτεί ή/και διευκολύνει ενέργειες και πρωτοβουλίες που θα συμβάλλουν στην αρμονική συνύπαρξη. Η συνεργασία μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των εθελοντικών οργανώσεων, υπό το πνεύμα συμμετοχικής εμπιστοσύνης των δύο μερών, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σημερινής πολιτικής κοινωνικών παρεμβάσεων και υποστήριξης των ατόμων/ομάδων που χρήζουν στήριξης και βοήθειας.
- Ο κάθε μετανάστης λαμβάνει ευκαιρίες εκπαίδευσης, καλλιέργειας δεξιοτήτων, αλλά και θέση στην αγορά εργασίας (με πιθανή μετακίνηση του) σε περιοχές όπου υπάρχει ζήτηση εργατικού δυναμικού, αλλά και συμπλήρωσης αραιοκατοικημένων περιοχών.
Μαθήματα για την Κύπρο
Είναι σημαντικό να αποδεχτούμε ότι οι «νεοφερμένοι» μετανάστες θα μείνουν στη χώρα μας για κάποιο διάστημα και πρέπει να τους βοηθήσουμε να ενταχθούν ομαλά. Σημαντική είναι επίσης η καλλιέργεια αισθήματος εμπιστοσύνης τόσο στα οργανωμένα σύνολα της κοινωνίας όσο και στους ίδιους τους μετανάστες ότι θα δημιουργήσουν ένα κλίμα αλληλοκατανόησης και από κοινού προσπάθειας για τη διατήρηση ενός επιπέδου ζωής όπου ο άνθρωπος να αποτελεί προτεραιότητα για την τοπική κοινωνία.
Ακόμα και με τον στρατηγικό σχεδιασμό και πολιτικές που υλοποιούνται στη Σουηδία δεν σημαίνει ότι έχουν καταφέρει να επιλύσουν όλα τα ζητήματα που προκαλεί η μετανάστευση. Χρειάζεται χρόνος, προσαρμογή και εγρήγορση για την άμεση επίλυση επιπρόσθετων προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν. Το κράτος από μόνο του δεν μπορεί να επιφέρει την αλλαγή, αλλά με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών μπορούν και κάνουν βήματα προς μία καθημερινότητα με λιγότερες εντάσεις και αρμονική συνύπαρξη.
Μήπως η συγκεκριμένη προσέγγιση αποτελεί και μια συλλογιστική που θα μπορούσε να αναπτυχθεί και στην Κύπρο;
